Juridische werkelijkheid verandert niets aan de feitelijke werkelijkheid

Antwerps schepen voor loketten Liesbeth Homans neemt akte van de beslissing van gouverneur Cathy Berx inzake de loketretributie voor de eerste inschrijving van vreemdelingen. Het Antwerpse schepencollege keurde die goed op 8 februari. De schepen betreurt ten zeerste dat de stad Antwerpen hierdoor geen passend antwoord kan bieden op de enorme administratieve meerkost die het inschrijven van 11.000 nieuwkomers per jaar met zich meebrengt. Die reële kost bedraagt gemiddeld 330 euro per dossier. Een factuur die de schepen niet wil en ook niet zal doorrekenen aan alle Antwerpenaars. Het stadsbestuur zal deze kwestie nu verder met haar advocaten bekijken.

Schepen Liesbeth Homans: “Ik heb geprobeerd om een eerlijke verdeling in te voeren voor de dossierkosten die de stad moet maken om nieuwkomers in te schrijven, met die reële dossierkost als enig criterium. De maatregel maakt geen onderscheid tussen nationaliteiten en discrimineert niet tussen EU-burgers en mensen van buiten de EU. Bovendien ga ik er niet zomaar vanuit dat nieuwkomers die zich in Antwerpen willen vestigen, per definitie te arm zijn om de retributie te kunnen betalen.”

De gouverneur beroept zich in hoofdzaak op de federale wet uit 1968, tot afschaffing van de verblijfsbelasting voor vreemdelingen. Die bepaalt dat een stad of gemeente niet de nodige autonomie heeft om een retributie in te voeren op verblijfsdocumenten voor vreemdelingen.  

Schepen Liesbeth Homans: “Ik erken dat we bij de invoering van de loketretributie geen rekening hebben gehouden met deze 45 jaar oude wet. Maar ik leef in het Antwerpen van vandaag. In 1968, toen deze wet werd gestemd, werd Antwerpen nog niet geconfronteerd met 11.000 aanvragen per jaar voor inschrijving aan ons loket voor vreemdelingenzaken. Vandaag wel. Er is de juridische werkelijkheid, en de feitelijke werkelijkheid. Die laatste is hiermee niet veranderd.”

Een aantal andere opmerkingen, bijvoorbeeld het ontbreken van een strikt limitatieve lijst met vrijstellingen voor de retributie in plaats van een aantal voorbeelden te geven, had nog kunnen worden rechtgezet indien de wet van 1968 niet zou bestaan.

Met de schorsing van de Antwerpse loketretributie is een oplossing voor de administratiekosten voor de inschrijving van nieuwkomers weer even veraf als aan het begin van deze legislatuur. Op de huidige locatie in Berchem kan het loket voor vreemdelingenzaken niet blijven. De stad wilde investeren in kwaliteitsvolle dienstverlening aan nieuwkomers, met meer personeel en IT-ondersteuning om de vaak onaanvaardbaar lange wachttijden terug te dringen. Maar de nodige financiële middelen dreigen nu uit te blijven.

Schepen Liesbeth Homans: “Ik ga de Antwerpenaar niet vragen om meer belastingen te betalen om de dossierkosten verbonden aan het loket voor vreemdelingenzaken te compenseren. Dat is voor mij geen optie. En dus kan ik niet anders dan een stap achteruit zetten in de dienstverlening voor nieuwkomers in Antwerpen. Ik betreur dit ten zeerste, maar op dit moment heb ik geen andere mogelijkheid.”