Brouwershuis krijgt nieuwe bestemming als educatief centrum

Eind juni 2022 ontving stad Antwerpen een definitieve erfgoedpremie van het Vlaams Agentschap Onroerend Erfgoed voor de restauratie van het historische gebouw het Brouwershuis en werd het onderzoek naar een nieuwe invulling opgestart. Die zoektocht werpt nu vruchten af. De vzw Brouwershuis Antwerpen, die dankzij het mecenaat van Antwerps wereldbedrijf Boortmalt leven werd ingeblazen, zal ervoor zorgen dat het Brouwershuis een nieuwe bestemming krijgt als educatief centrum. 

Belangrijk erfgoeddossier en monument 

Het waardevolle 16e-eeuwse Brouwershuis bevindt zich in het noorden van Antwerpen, tussen de Adriaan Brouwerstraat en de Brouwersvliet. In 1933 werd het Brouwershuis voor het eerst opengesteld als museum. Sinds 1990 was het gesloten voor het publiek in afwachting van een noodzakelijke restauratie.  De collectie van het Brouwershuis heeft een belangrijke waarde als geheel, en is onlosmakelijk verbonden met het gebouw.

Burgemeester Bart De Wever: “Het Brouwershuis maakt deel uit van de indrukwekkende nalatenschap van Gilbert van Schoonbeke. Deze 16e-eeuwse durfondernemer en stadsontwikkelaar heeft een grote stempel gedrukt op het uitzicht van onze historische binnenstad, met onder meer de Stadswaag en de Graanmarkt als kleppers. De meest ingrijpende en grootschalige projecten die onder Van Schoonbeke werden gerealiseerd – de afwerking van de Spaanse stadsomwalling en de Nieuwstad met haar drie vlieten – zijn vandaag echter minder herkenbaar. Van de stadsomwalling zijn enkel nog beperkte resten zichtbaar, zoals de Kipdorpvest in de Brabantstunnels. En de Nieuwstad maakte gedeeltelijk plaats voor de huidige Brouwersvliet en de eerste dokken van het Eilandje. Het Brouwershuis, dat oorspronkelijk het Waterhuis heette en gebruikt werd voor de waterbedeling in de Nieuwstad, is dan ook erfgoed dat we absoluut moeten koesteren. Het heeft een belangrijke industrieel-archeologische waarde. Deze renovatie moest dus voor ons gepaard gaan met een waardige invulling, zodat ook volgende generaties kennis kunnen maken met dit unieke erfgoed.”

Bierbrouwen in Antwerpen 

Het Brouwershuis krijgt een nieuwe bestemming als educatief centrum waarbij vzw Brouwershuis Antwerpen, een vereniging die gesteund wordt dankzij het mecenaat van Antwerps wereldbedrijf Boortmalt, het Brouwershuis wil ontsluiten als: 

een locatie waar mensen gepassioneerd door de brouwcultuur – in Antwerpen – kunnen samenkomen;  
een thuis waar de geschiedenis van de Antwerpse brouwcultuur en watervoorziening wordt weergegeven;  
een toegankelijk educatief centrum voor bedrijven, onderwijsinstellingen en iedereen die interesse heeft in het proces van bierbrouwen en mouten;  
een centrum waar experiment met betrekking tot bierbrouwen mogelijk is;  
een ontmoetings- en netwerkplek. 

De stad wenst – na uitvoering van de restauratiewerken – het Brouwershuis kosteloos ter beschikking te stellen aan de vzw Brouwershuis Antwerpen en sloot op maandag 6 mei om 17 uur in het Brouwershuis  een overeenkomst af met de basisprincipes voor samenwerking en visie.  

Op deze manier kan vzw Brouwershuis Antwerpen ook betrokken zijn bij de werken die de stad zal uitvoeren met het oog op de invulling.  

Yvan Schaepman, CEO van Boortmalt: “Bij Boortmalt zijn veel van onze mouters ook brouwers. De kunst van het brouwen is eeuwenoud en sluit perfect aan bij onze geschiedenis in Antwerpen. Water is een belangrijk ingrediënt in het brouwproces en het is voor ons bijzonder uniek om de drie dimensies (bier, geschiedenis en water) te verbinden via het Brouwershuisproject. We brengen nieuw leven in het Brouwershuis in de vorm van een educatief centrum en een netwerkknooppunt voor mensen die deze passie delen. Dit project, dat de tijd overspant, wordt niet commercieel gedreven en we zijn er trots op dat we door de stad Antwerpen als mecenaat zijn geselecteerd.”

Burgemeester Bart De Wever: “De zoektocht naar een partnervereniging was niet eenvoudig, omdat we absoluut de band wilden behouden tussen het historische verhaal van het Brouwershuis en de nieuwe invulling. De vzw Brouwershuis voldeed niet alleen aan al onze wensen, maar heeft bovendien potentieel om vele bezoekers aan te trekken. Antwerpenaren en toeristen zullen dus echt thuis komen in het gerestaureerde Brouwershuis. Ik wil daar alle medewerkers van harte voor bedanken. De keuze van Boortmalt, een Antwerpse wereldspeler met een warm hart voor Antwerpen en ons rijke bierverleden, om de schouders mee onder de invulling van het Brouwershuis te zetten, verdient ook alle lof.”

In juni 2024 zal er een architect worden aangesteld voor de renovatie van het gedeelte dat door vzw Brouwershuis zal ingenomen worden. In 2025 volgt een goedkeuring van het ontwerp, een omgevingsvergunningaanvraag en het zoeken naar een aannemer. De renovatiewerken van het gedeelte dat door vzw Brouwershuis zal ingenomen worden, zullen starten in het voorjaar van 2026, aansluitend op de huidige restauratiewerken aan het historische gedeelte, en zullen ongeveer één jaar duren. Na afloop van de werken zal er een vastgoedovereenkomst worden opgemaakt tussen AG Vespa en vzw Brouwershuis Antwerpen met afspraken over de ingebruikname van het Brouwershuis.

Bart De Wever - Burgemeester