“De Grote Markt is opnieuw van de Antwerpenaar” (GVA 5/5/2018)

Grote Markten in grote steden hebben niet altijd de beste reputatie. “De clichés zijn dat het er te duur is, dat het alleen voor toeristen is… maar die clichés gaan hier niet op”, zegt Ellen, die samen met Bina vroeger aan de toog van jazzcafé De Muze stond. “Wij vragen gewoon 2,30 euro voor een pintje, net als in café Den Engel. En laatst stuurde de Pinot, een wijnbar op de Vrijdagmarkt, nog klanten naar ons door omdat die goed wilden eten. Onze kaart is die van een eetcafé met een eerlijke keuken, van asperges op Vlaamse wijze voor 21 euro tot een royaal belegde bruine boerenboterham met gerookte zalm, wasabi, sla en groenten voor 10 euro.”

Van De Muze naar de Grote Markt, dat is toch een andere wereld. Waarom kozen ze er vier jaar geleden voor om hier een zaak te beginnen? “Omdat dit eigenlijk een prachtig plein is. En we vonden het net een uitdaging om meer Antwerpenaren terug naar de Grote Markt te krijgen. Vroeger zat hier op deze hoek De Valk, een zeer klassieke zaak. We hebben de begrafenissfeer uit het interieur gehaald. We creëerden een jaren 60-gevoel op de gelijkvloerse verdieping en een jaren 20-sfeer op de eerste verdieping. Vandaar ook onze naam Maurice&Dietrich, jaren 60 enerzijds, en jaren 20 anderzijds.”

Het vintage-interieur trekt een nieuw publiek naar de Grote Markt. “Hier komen ook hipsters of sinjoren met een snor, net als in café Den Engel, maar we merken dat ons cliënteel overwegend vrouwelijk is en ook jong van geest. Is het een jazzoptreden, dan komen er vooral dertigers en veertigers, bij andere muziekstijlen trekken we eerder de twintigers aan. De jongeren hebben trouwens hun weg naar de Grote Markt teruggevonden, met Café Cabron hier vlakbij als trekpleister.”

Schrijvers op het terras

De toeristen kunnen de vintagelook ook appreciëren. “Die zijn blij dat ze eens een andere zaak dan gewoonlijk vinden op de Grote Markt. We hoorden van Franse toeristen dat ze hier een portie gemengd kwamen bestellen, omdat dat in een Franse gids aanbevolen werd. En een paar Brazilianen kwamen hier omdat wij in een boek van Luize Valente voorkomen, een schrijfster die tijdens het werken aan haar boek A Square in Antwerp blijkbaar heel wat tijd op ons terras heeft doorgebracht en daar ook over schrijft. Schrijver Jeroen Olyslaeghers komt hier ook graag werken, dit is zowat zijn stamkroeg.”

En de tijd dat er op de Grote Markt niet veel gebeurde, die is ook voorbij. “Je hebt vaak de Swan Market met vintage spullen op zondag, woensdag is het brocantemarkt, deze week hebben we Aper’eau… Dan moeten we vier extra bars buiten zetten, anders kunnen we de toeloop niet volgen. Onze buitenbars zijn een beetje een eigen leven gaan leiden: ik hoorde laatst een meisje bellen met haar vrienden, om te zeggen dat ze naar ‘The Village’ moesten komen aan Maurice&Dietrich. Die ‘villlage’, daar bedoelde ze onze buitenbars mee. Als we onze brouwer mogen geloven, zitten we wat verbruik betreft in hun top drie van cafés in België. Dus ja, het leeft hier echt wel op de Grote Markt.”

Leegstand

Dat er veel meer beweegt en leeft op de Grote Markt, is geen toeval. Er zit een plan achter, gesmeed achter de gevels van het stadhuis. “Vijf jaar geleden merkten we verschillende problemen op De Grote Markt: meer leegstand, ‘s avonds wat te doods, ook nogal donker…”, zegt Ludo Van Campenhout (N-VA), schepen van onder meer Markten en Sport. “De herwaardering van de Grote Markt stond dan ook in ons bestuursakkoord, burgemeester De Wever vindt dat ook belangrijk.”

Al moet de burgemeester, nu het stadhuis gerenoveerd wordt, het uitzicht op de Grote Markt missen, voor Van Campenhout is dat niet het geval. “Ik werk al vijftien jaar als schepen vanuit dit pand op de Grote Markt nummer 9, wij moesten dus niet verhuizen. Het voordeel van niet in het stadhuis zitten, is dat je er een mooi zicht op hebt. Ik herinner me nog goed de eerste keer dat ik op de Grote Markt kwam met mijn bompa. Die nam mij mee om de musea in Antwerpen te bezoeken, van het Vleeshuis tot Het Steen. En daarna gingen we naar de Grote Markt en mocht ik een glas chocolademelk drinken.”

Een nieuw lichtplan voor de Grote Markt en omgeving was een van de eerste initiatieven. “En in september zal ook de kathedraal nieuwe verlichting krijgen, zodat die als een baken boven de Grote Markt zal uittorenen. Ook al was de nabije omgeving autovrij, het hier aangenamer maken voor de wandelaars was een ander aandachtspunt: daarom zijn de hoge trottoirs nu verdwenen, zodat de horeca grotere terrassen kan zetten en de wandelaars meer een gezellig pleingevoel krijgen als ze van de Suikerrui richting Melkmarkt wandelen. Dat past ook in het idee van de Via Sinjoor die we aan het creëren zijn, zodat je aangenaam van Het Steen naar het station kan wandelen.”

Aan Café Cabron, waar ze de stoelen net buiten zetten, zijn ze blij met deze ingrepen. “Het heeft ervoor gezorgd dat we een mooier en groter terras kunnen zetten, het is ook aangenaam verlicht ‘s avonds. Wij zijn hier nu vijf jaar bezig en merken dat de jeugd ons ondertussen goed weet te vinden. We appreciëren ook dat ze in het stadhuis oog hebben voor de bekommernissen van de horeca.”

Het plan voor de Grote Markt is ambitieuzer dan enkel de horeca meer kansen geven. “Wat is er mooier bij een sportevent, of het nu voor wielrenners of lopers is, dan aankomen op de Grote Markt? Met DIVA, het nieuwe diamantmuseum, heeft de buurt er nu ook een nieuwe trekpleister bij gekregen.”

En dat zal niet de enige eye­catcher zijn: na het vieren van 450 jaar stadhuis, is nu gestart met de renovatie ervan. “Als het stadhuis in 2019 klaar is, zullen er ook winkels op de benedenverdieping zijn waarbij we mikken op een typisch Antwerps aanbod, interessant voor de locals en de toeristen. We nemen daarbij een voorbeeld aan hoe het in de 16de eeuw was, toen zaten er ook winkels onderaan in het stadhuis. We geloven dat een mooi winkelaanbod naast het horeca-aanbod de buurt van de Grote Markt alleen maar aantrekkelijker kan maken.”

Diamantair

Binnenkort opent een nieuwe winkel van mode- en interieur­icoon Monique Stam hier zijn deuren, maar de eerste nieuwe winkel die hier het licht zag, is ­diamantzaak naast DIVA, Oriane. “Ik was, nog voor er sprake was van DIVA, al op zoek naar een pand rondom de Grote Markt, omdat ik zag dat de buurt sterk aan het heropleven was”, zegt zaakvoerder Tomer Reuveni (29). “Mijn ouders hadden al twee zaken in de stationsbuurt, maar voor veel toeristen die met een cruise of bus aan de kaaien aankomen, is het station een lange wandeling. Mijn ouders twijfelden er in het begin aan of dit wel zou werken, maar toen ze hoorden over DIVA, twijfelden ze niet langer. Ik wilde heel graag de eerste zijn en dat is me gelukt. Er mogen hier van mij gerust nog meer winkels bijkomen, of het nu juwelenzaken zijn of modezaken.”

Bij het Italiaans restaurant Arte, al bijna dertig jaar een vaste waarde, zien ze meer winkels ook wel zitten. “Of meer kwalitatieve restaurants: dat zou het niveau van de Grote Markt ook verder opwaarderen”, zegt Guido Lampis (60), die samen met Gianni Taris aan het roer van Arte staat. “In de jaren 80-90 was het culinaire niveau toch hoger op De Grote Markt. Ons restaurant heeft een vast cliënteel, maar is ook internationaal geliefd: model en actrice Monica ­Bellucci, componist Ennio Morricone… zij komen hier ook graag eten.”

Cruisen naar de markt

In café Den Engel, het oudste café van de Grote Markt, klinken er ook positieve geluiden. “De middenstand wordt meer gehoord, er wordt veel meer georganiseerd op de Grote Markt”, zegt Luc ­Radcliffe (48), die een schuimend pintje staat te tappen. “We merken ook dat de kanaalcruises, of ze nu aan de Schelde of aan het Eilandje aanmeren, veel toeristen in onze richting sturen. Alleen de trouwers, die missen we wel nu het stadhuis gesloten is.”

Paul Bartholomeeusen (68) heeft z’n trouw nog gevierd, hier bij Den Engel. “Ik woonde vroeger aan de Oude Beurs, vlak bij de Grote Markt. Ik herinner me nog goed dat je met de auto nog voor het stadhuis kon parkeren. Je kon hier ook uitgaan tot in de late uurtjes, van bij de Donaldson tot de OK. Die clubs zijn nu allemaal verdwenen. ‘s Nachts valt het hier stil, het is meer een terrasjes- dan een uitgaansplek geworden. Maar ik kom hier graag ‘s morgens mijn koffie drinken en mijn krantje lezen. Het is een beetje mijn tweede living aan het schoonste plein van ‘t Stad.”

Is dit de schoonste Grote Markt van de wereld? “Nee, dat zou ik niet zeggen. We kunnen ook nog iets leren van de rest: wat meer groen, zoals op de Grote Markt van Brugge, dat zie ik ook wel zitten”, zegt Paul. “Maar ze zijn hier goed bezig, onze burgemeester en zijn ploeg. Wat Bart De Wever doet in de stad, van de werken aan het stadhuis tot de leien, dat is een goede zaak. Iedereen klaagt als de werken bezig zijn, maar als dat allemaal afgerond is, dan gaat dat hier schitterend zijn. Ik kijk er al naar uit.”

katrijn serneels

Copyright © 2018 Mediahuis. Alle rechten voorbehouden