GVA 30/08/16: 'Afkicken is niet verplicht'

In de Dambruggestraat opent op 1 april 2017 het Zorghostel voor een twintigtal meerderjarige drugsverslaafde dak- en thuislozen. Zij worden niet verplicht om af te kicken en er is geen resultaatsverbintenis. Het project is redelijk uniek in Vlaanderen.

Het Zorghostel komt in het Joostens Lemmégebouw in de Dambruggestraat in Antwerpen-Noord. In het gebouw is nu al de nachtopvang De Biekorf gevestigd. Het schepencollege is nu op zoek naar een uitbater voor dit nieuwe opvanginitiatief.

Het Zorghostel richt zich naar de ongeveer tweehonderd daklozen met multiproblematiek. Het zijn mensen die kampen met een combinatie van drugsverslaving en psychische problemen. Zij kunnen in de klassieke hulpverlening niet terecht, want de psychiatrie vangt niemand op met een verslaving en wie een psychische aandoening heeft, kan niet worden behandeld in de drugshulpverlening. Het gevolg is dat veel van hen op straat belanden. Deze groep van daklozen zou in Antwerpen goed zijn voor veertig tot tachtig procent van de straatcriminaliteit. Naast de drugsinbreuken zie je bij deze mensen vooral ‘overlevingscriminaliteit’.

Door het specifieke profiel van deze dak- en thuislozen is dan ook een aparte aanpak nodig. Het Zorghostel moet daar een antwoord op bieden vanaf 1 april 2017. De dak- en thuisloze beslist vrijwillig om er te worden opgevangen. In eerste instantie zijn er twintig opvangplaatsen, maar dat kan op termijn worden opgetrokken naar 60 tot 70 plekken. In het Zorghostel zal er zeven dagen op zeven en de klok rond begeleiding zijn.

Afbouw

Vernieuwend is dat stoppen met het gebruik van drugs geen criterium is om binnen te geraken in het hostel. Als de persoon wil stoppen is er ondersteuning bij de afbouw van het drugsgebruik of de overschakeling naar medische vervangers.

Een ander uniek element is dat er geen maximum verblijfsduur is. Er wordt vertrokken van het tempo en de mogelijkheden van de betrokkene. In tegenstelling tot andere projecten zijn er geen doorstroomdoelen.

“We voeren in Antwerpen een ‘war on drugs’, maar zijn niet blind voor de slachtoffers van drugs”, zegt Fons Duchateau (N-VA), schepen van Sociale Zaken. “Deze doelgroep kan nu ‘s nachts bij De Biekorf terecht, maar moet overdag hun plan trekken. We voeren ook een war on dakloosheid. Deze dak- en thuislozen krijgen in de Zorghostel de kans om op hun positieven te komen. We weten dat je niet zomaar van een zware verslaving af geraakt. Dat gebeurt met vallen en opstaan. Daarom dat er geen resultaatsverbintenis is. Dit is een begeleiding op maat van elk individu. We vragen van hen alleen een intentie om hun leefsituatie te verbeteren.”

Het opzet van dit project is om de nodige stabiliteit te creëren bij de dakloze door hem een dak boven het hoofd te geven. Er wordt mee gezocht naar een legaal inkomen.

Buurtbewoners

In de toekomst wil de schepen gelijkaardige projecten opzetten voor telkens een specifieke groep van dak- en thuislozen. “Waarbij we telkens op maat werken rond de specifieke problematiek van de dakloze”, zegt de schepen.

Om daklozen beter op te volgen, is er de Ketenaanpak dak- en thuislozen Antwerpen (Kadans). Dat is een samenwerkingsverband tussen politie, justitie, hulp- en zorgverlening, en het stadsbestuur. Het moet zorgen dat er geen gaten vallen in de begeleiding van de dak- en thuisloze.

Voor de uitbating van het Zorghostel is de stad Antwerpen nog op zoek naar een partner. Om het project draaiende te houden is er budget van jaarlijks meer dan 900.000 euro en dat in eerste instantie voor de eerste drie jaar.

“Voor de opening van het Zorghostel gaan we nog in overleg treden met de buurt”, zegt Duchateau. “Omdat dit initiatief residentieel is, verwachten we minder hinder voor de buurtbewoners. Mensen zullen niet op straat rondhangen, zoals nu soms gebeurt als De Biekorf gesloten is.”

Sacha Van Wiele