Maagdenhuis krijgt nieuwe culturele invulling

Het Maagdenhuis in de Lange Gasthuisstraat krijgt een nieuwe culturele invulling. Op korte termijn zal er naast de kerncollectie van het Maagdenhuis ook een deel van de collectie van Museum Mayer van den Bergh tijdelijk een plaats krijgen. Bovendien zal de Antwerpse culturele-sociale organisatie GATAM vzw er haar intrek nemen, en krijgt ook Tutti Fratelli vzw er een tijdelijke extra ruimte.

Het Maagdenhuis is gevestigd in een historisch gebouw uit de 16de en 17de eeuw in de Lange Gasthuisstraat. Het deed in het verleden dienst als weeshuis voor meisjes, en is momenteel een museum voor de Antwerpse vondelingen-, wezen- en armenzorg door de eeuwen heen. Essentieel voor een nieuwe invulling van het Maagdenhuis zijn enerzijds het borgen van de kerncollectie van het Maagdenhuis en het sociale verhaal van de site, en anderzijds het uitwerken van een actuele en moderne werking met duurzame toekomst.

Museaal karakter blijft behouden

Op korte termijn, van 2024 tot 2027, wordt een tijdelijke invulling van het ruimtegebruik van de locatie uitgetekend. De museale werking blijft behouden: de kerncollectie van het Maagdenhuis blijft. En tijdens de restauratie- en renovatiewerken in het nabijgelegen Museum Mayer van den Bergh zal een deel van de museumcollectie, dat in totaliteit meer dan 60 topstukken op de Vlaamse topstukkenlijst heeft staan, een tijdelijk onderkomen krijgen in het Maagdenhuis. Museum Mayer van den Bergh werkt samen met (groepen van) Antwerpenaren een tijdelijke expo uit waarbij hun unieke verhalen over de museumcollectie centraal staan. Het resultaat van dit participatietraject zal te bezoeken zijn in het Maagdenhuis vanaf het voorjaar van 2025 tot 2027.

Tijdelijke samenwerkingen met het Antwerpse culturele-sociale veld

Ook werden er - met het oog op optimaal ruimtegebruik - verkennende gesprekken gevoerd met het Antwerpse culturele-sociale veld. De organisaties GATAM vzw en Tutti Fratelli vzw werden geselecteerd om op korte termijn mee in zee te gaan: op vlak van visie, missie en werking sluiten zij nauw aan bij de boodschap die het Maagdenhuis blijvend wenst uit te dragen, namelijk de zorg voor kwetsbaren.

GATAM vzw heeft het werken met mensen met de grootste afstand tot de arbeidsmarkt als kern van haar missie. Zij verbindt mensen met elkaar en met de arbeidsmarkt, en ook burgers en gemeenschappen in de stad. Deze visie sluit naadloos aan bij de ambitie om het sociale aspect van de site te behouden in de nieuwe invulling van het Maagdenhuis.

Al meer dan tien jaar organiseert GATAM vzw de opleiding voor keukenmedewerker voor anderstaligen in Antwerpen. Ze zijn steeds op zoek naar nieuwe, eveneens tijdelijke, locaties.

Ook de samenwerking tussen GATAM vzw en REantwerp, een modeatelier dat lokale verankering, sociale verbinding en meer aandacht voor ambacht belangrijke waarden vindt, zal in de huidige gebouwen van het Maagdenhuis tot 2027 een plaats krijgen.

Naast het sociale aspect van dit tijdelijk ruimtegebruik is er eveneens een historische link met de oorspronkelijke functie van het Maagdenhuis. De weesmeisjes kregen er vroeger immers huishoudelijke taken aangeleerd, zoals koken en naaien, om later als dienstmeid bij families in dienst te kunnen gaan.

Tutti Fratelli vzw is een sociaal-artistieke werkplaats en maakt theater met personen die minder kansen kregen en krijgen in hun leven. De organisatie krijgt ook een plek in het Maagdenhuis. Het Maagdenhuis is een ‘dak voor de kwetsbaren’, en door Tutti Fratelli vzw hier een kans te bieden, wordt de missie van het Maagdenhuis zo doorgetrokken naar de dag van vandaag.

Schepen voor cultuur Nabilla Ait Daoud: “We blazen het Maagdenhuis nieuw leven in en tegelijkertijd koesteren we de waardevolle geschiedenis. Het integreren van socio-culturele organisaties als GATAM vzw en Tutti Fratelli vzw voegt een eigentijdse dimensie toe aan de historische betekenis van het Maagdenhuis, toen de zorg voor kwetsbaren centraal stond: ooit leerden Antwerpse weesmeisjes hier huishoudelijke taken, zoals koken en naaien.”

Schepen voor sociale zaken Tatjana Scheck: “Het Maagdenhuis is de bakermat van het Antwerpse OCMW en van armoedebestrijding. Met de rijke sociale geschiedenis in het achterhoofd is het belangrijk dat het Maagdenhuis een open huis blijft. Deze nieuwe invulling zorgt ervoor dat elke Antwerpenaar hier ook in de toekomst kan langskomen.”

Duurzame toekomst

Voor de visie voor het Maagdenhuis op lange termijn, vanaf 2027, ligt de focus op een moderne werking met een duurzame toekomst, waarbij het culturele en sociale verhaal van de site van het Maagdenhuis centraal staan.

Nabilla Ait Daoud - Schepen bevoegd voor cultuur, kinderopvang, personeel, loketten en ontwikkelingssamenwerking
Tatjana Scheck - Schepen bevoegd voor sociale zaken, armoedebestrijding, sociale economie, leefmilieu en erediensten en voorzitter van het Bijzonder Comité voor de Sociale Diensten