Voorontwerp Spoorpark goedgekeurd

Op 13 mei 2022

Het college keurde het voorontwerp van het Spoorpark goed. De stad ontwikkelt dit park op en parallel aan de verhoogde spoorweg, het strekt zich uit over de zone tussen de Draakplaats in Antwerpen en het Luitenant Naeyaertplein in Borgerhout. Het voorontwerp toont het uitgewerkte beeld van de publieke ruimte voor het park, dat de input van de buurt mee verwerkte. Met het oog op het finale ontwerp start nu opnieuw een digitaal inspraakmoment met de buurt. Als alles volgens plan verloopt, ligt die definitieve versie er eind 2022 en kunnen de werken het jaar nadien starten.

Het toekomstige Spoorpark zal zich deels op de begane grond en deels op hoogte bevinden, onder andere op de spoorwegbrug over de Plantin en Moretuslei, en zal op verschillende plekken hoog en laag met elkaar verbinden. Op dit moment is een deel van het projectgebied nog in gebruik door Infrabel voor spooractiviteiten en dus niet toegankelijk. De sporen die ook na de parkaanleg in gebruik blijven, zullen dan weer afgescheiden worden van het park door een hoog hekwerk.

Schepen voor stadsontwikkeling en ruimtelijke ordening en voorzitter van AG Vespa Annick De Ridder: “Het Spoorpark wordt een uitstekend voorbeeld van de ‘vergroening’ die we met ruimtelijke ordening deze legislatuur nastreven. Dit gebied is immers vandaag nog volledig in gebruik voor spooractiviteiten en dus geen publieke ruimte. Na de goedkeuring van dit voorontwerp kijken we uit naar het definitieve ontwerp eind dit jaar en … naar de start van de werken in 2023. Zo zijn de Antwerpenaren weldra weer een knap park rijker dat zich zowel op de begane grond als op hoogte zal bevinden.”

“Meer groen voor de Antwerpenaar is een absolute prioriteit en daar maakt dit stadsbestuur werk van. Het Spoorpark wordt een nieuwe parel aan de Antwerpse kroon waar kwaliteitsvol wonen en leven centraal staan. Op die manier halen we gezinnen naar onze stad en houden we stadsvlucht tegen” verduidelijkt schepen voor groen Els van Doesburg.

Het voorontwerp heeft de ambitie om de twee buurten op een groene manier met elkaar te verbinden, authentieke spoorobjecten zoals de treinsporen in de verf te zetten, een wandel- en fietspad op buurtniveau te realiseren, en de bijzondere zichten op de stad in de verf te zetten.

“In het Spoorpark voorzien we een volledig nieuwe fietsverbinding tussen Zurenborg en Borgerhout, comfortabel en veilig. Fietsers kunnen voortaan conflictvrij de Plantin en Moretuslei oversteken”, zegt schepen voor mobiliteit Koen Kennis.

Voorontwerp

Er is in het ontwerpproces al veel aandacht besteed aan inspraak met de buurt. Zo kwamen er al 3 online bevragingen, en werden er wandelingen over het terrein met het ontwerpteam georganiseerd, net als focusgesprekken. Het team nam de resultaten van alle inspraakmomenten mee, om zo het ontwerp verder te verfijnen en uit te werken tot het nu goedgekeurde voorontwerp.

Dit voorontwerp deelt de publieke ruimte op in vijf zones.

Helling aan Draakplaats
​Aan de Draakplaats start de ‘Omheining der Statie van Borgerhout’, een kasseihelling met tramspoor. De bestaande kasseihelling krijgt een comfortstrook in gezaagde kassei met waterdoorlatende voeg en een betonnen band. De tramsporen in de helling blijven behouden, maar worden opgevuld om het valgevaar te beperken. Er komt tegen de tramloods een groene rand met klimplanten en groene boomvakken die toch het zicht op de spoorbogen bewaren. Langs het pad worden zitplekken voorzien, en ‘s avonds worden het pad en de spoorbogen bijkomend verlicht met grondspots. ​ ​ ​

Buik van het park
​Vanaf de helling aan de Draakplaats kom je in ​ de grootste en breedste zone van het park, de ‘buik’. Dit deel zal ontmoeting en verblijf uitstralen. Hier kan je de maximale breedte van het park beleven. Ook de beeldbepalende spoorobjecten zullen bewaard blijven.
​Rondom de Brosselloods wordt een plein aangelegd in bolle kassei met een speelse rafelrand, en gezaagde kassei richting de toegangen tot de loods. Aan de zonzijde van het plein worden zitplekken voorzien en geïntegreerde plantvakken die zorgen voor schaduw.
​Het betonnen hoofdpad komt aan de zuidzijde van de loods. Aan de noordzijde komt een smaller pad in halfverharding dat een meer informele route door het groen vormt. De in het park aanwezige treinsporen krijgen dan weer een nieuwe functie als recreatieve routes.
​De helling achter de tuinen van de Tweelingenstraat krijgt dichte beplanting. Het grasveldje naast de Brosselloods zal kunnen gebruikt worden om te picknicken of te voetballen.

Brug over Plantin en Moretuslei
​Dit deel van het park wordt vooral gezien als een passageruimte. Het is de verbinding tussen de buik van het park en het Luitenant Naeyaertplein. In deze zone is de verwijzing naar het voormalige treinstation van Borgerhout het duidelijkst. Zo blijft het hoogteverschil tussen spoorbedding en perron behouden. Het hoofdpad volgt het hoger gelegen perron. In de verdiepte zone worden tuinen aangelegd met een wat ruigere beplanting. Deze zullen deels toegankelijk zijn via trapjes en deels ontoegankelijk worden ingericht als ‘kijktuin’. Een beplantingsstrook tussen het hoofdpad en de verdiepte zone vormt dan weer een natuurlijke valbeveiliging.

Kop van Plantin en Moretuslei
​Het pleintje op het einde van de Plantin-Moretuslei, ter hoogte van het vroegere stationsgebouw, wordt omgevormd tot een groene zone. Naast fietsbeugels zijn hier een beperkt aantal parkeerplaatsen voorzien voor deelvoertuigen en is er de mogelijkheid om een laadpunt in te richten. In afwachting van de ontwikkeling van het gebouw komt er een tijdelijke trapconstructie die rechtstreeks toegang geeft tot de perrons op hoogte. Die vervangt, o.a. op vraag van de buurt, de fietshelling die in het schetsontwerp was voorzien zodat de begroeiing op het talud behouden blijft. Daarbij zal de begroeiing wel worden uitgedund zodat doorzichten mogelijk zijn tussen de boomkruinen en de onderliggende kruidlaag, in functie van de sociale veiligheid.

Zone tussen Plantin en Moretuslei en Luitenant Naeyaertplein
​Hier wordt een helling aangelegd richting het Luitenant Naeyaertplein, die zo beide buurten met elkaar verbindt. De helling krijgt voldoende rustpunten en een leuning op twee hoogtes. Om de snelheid van fietsers te verlagen en de waardevolle bomen op het talud te behouden, werd gekozen voor een S-vorm, met ter hoogte van de knik een uitkijkplatform tussen de boomkruinen. Parallel wordt bovenaan langs de sporen een breed secundair pad aangelegd, dat via een trap eveneens de verbinding maakt met het plein.

Stedenbouwkundig kader

De stad werkt voor de herbestemming ​ van de gebouwen in en aan het Spoorpark een vervolgtraject op maat uit. De ambitie is om de nieuwe invulling van de dienstwoning, tramloods, Brosselloods en de tijdelijke functie in het stationsgebouw maximaal af te stemmen op het ontwerp van het openbaar domein. Op die manier zal het park zo min mogelijk impact ondervinden van deze ontwikkelingen.

Inspraak

Ook in aanloop naar het definitief ontwerp wordt aandacht besteed aan de mening van de buurt. Zo lanceert het ontwerpteam een vierde digitale buurtbevraging, waarbij gepeild wordt naar de meningen over het voorontwerp en de voorziene zit- en speelmogelijkheden in het park. De bevraging loopt tot en met 14 juni 2022 en kan hier ingevuld worden: https://oor.antwerpen.be/spoorpark/stap6/bevraging. ​

Op dinsdag 7 juni is er ook een infomoment waarbij het voorontwerp wordt toegelicht. De buurtbewoners van het toekomstige Spoorpark zullen hiervoor een uitnodiging in de bus krijgen.

Timing

Het definitieve ontwerp voor de publieke ruimte van het Spoorpark wordt eind dit jaar verwacht.

Als alles volgens plan verloopt zullen eind 2023 de werken starten.

Meer info

AG Vespa, het autonoom gemeentebedrijf voor vastgoed en stadsprojecten Antwerpen, coördineert het Spoorpark met Infrabel en het Agentschap Wegen en Verkeer als belangrijke partners. Het ontwerpteam is STRAMIEN architectuur & ruimte i.s.m. ZUS en RE-ST. Het project wordt mee mogelijk gemaakt door het Vlaamse Stadsvernieuwingsfonds.

Annick De Ridder - Schepen bevoegd voor haven, stadsontwikkeling, ruimtelijke ordening en patrimonium en voorzitter van AG Vespa

Els van Doesburg - Schepen bevoegd voor wonen, groen, dierenwelzijn, stads- en buurtonderhoud, en gezondheids- en seniorenzorg
Koen Kennis - Schepen bevoegd voor financiën, mobiliteit, toerisme, middenstand en decentralisatie

Hoe waardevol vond je dit artikel?

Geef hier je persoonlijke score in
De gemiddelde score is