Stad start nieuwe onderzoeken naar rioolwarmte, energie uit lokale biomassa en een warmtenet

De stad Antwerpen start drie onderzoeksprojecten op voor rioolwarmte, het energiepotentieel uit lokaal beschikbare biomassastromen en de haalbaarheid van een groen warmtenet voor de nieuwe stadsontwikkeling op de Slachthuissite. Deze onderzoeken kaderen in de doelstellingen van de stad om energie zo betaalbaar, betrouwbaar en ecologisch duurzaam mogelijk te maken.

In 2011 keurde de gemeenteraad het klimaatplan van de stad Antwerpen goed. Hierin wordt onder meer voorop gesteld om tegen 2050 klimaatneutraal te zijn. Om deze doelstelling te bereiken moeten vandaag onderbouwde beleidskeuzes gemaakt worden en omslagprojecten worden opgezet.

Riothermie

Rioolwarmte ofwel riothermie is een techniek waarbij warmte uit het rioleringssysteem wordt gewonnen. De temperatuur en stroming binnen de Antwerpse riolen is op sommige plaatsen zeer gunstig. Via een warmtepomp kan deze energie gebruikt worden voor de verwarming van gebouwen of de aanmaak van sanitair warm water. Er is uiteraard geen direct contact tussen het verwarmingssysteem en de riolering, aangezien het rioolwater via een warmtewisselaar wordt gescheiden van de warmtepomp. De stad liet een eerste evaluatie van het potentieel aan rioolwarmte opmaken. Het resultaat is een kaart die de gunstige locaties voor rioolwarmte op Antwerps grondgebied aangeeft. Op basis hiervan selecteerde de stad twee potentiële rioolwarmteprojecten: het stedelijk zwembad Groenenhoek in Berchem en - onder voorbehoud - een privaat nieuwbouwproject in de Krugerstraat in Hoboken. Het onderzoek zal uitwijzen of het financieel en technisch mogelijk is om de warmtevraag op deze locaties in te vullen met warmte uit het rioleringssysteem. Hiervoor zal de stad samenwerken met een nog aan te stellen partner.

Biomassa

Biomassa omvat alle plantaardige grondstoffen zoals GFT-afval, industrieel houtafval of afval uit de voedselindustrie. Aangezien dit een alternatieve bron van energie is, wordt het ook gezien als een vorm van hernieuwbare energieopwekking. Momenteel brengt de stad Antwerpen in kaart hoeveel energie op basis van de beschikbare biomassa opgewekt kan worden. Biomassa kan niet alleen gebruikt worden voor het opwekken van energie, maar is ook een belangrijke grondstof bij bijvoorbeeld materiaalrecyclage. Het onderzoek zal dus ook moeten uitwijzen of de biomassa voor energie of voor materiaalrecyclage moet worden aangewend.

Met dit onderzoek naar biomassa zet Antwerpen de lijn verder om het aanbod en de vraag naar energie in de stad overzichtelijk te maken. Binnen een totaalaanpak worden alle duurzame energiekansen op buurtniveau geïdentificeerd en op kaarten gevisualiseerd. Wanneer de mogelijkheden van biomassa op het grondgebied van Antwerpen en de bijhorende kaarten klaar zijn, is het totale overzicht bijna volledig. Wie hierover meer te weten wil komen, kan hier terecht.

Warmtenet

Voor het stadsontwikkelingsproject ‘Slachthuissite | Noordschippersdok | Lobroekdok’ onderzoekt de stad de haalbaarheid om een warmtenet aan te leggen. Dit onderzoek zal parallel lopen met het masterplan dat voor deze site wordt opgemaakt. Een warmtenet is een systeem waarbij energie verdeeld wordt. In dit geval wordt verwarmingswater via één of meerdere bronnen opgewarmd. Het opgewarmde water kan gebruikt worden om de gebouwen of het kraantjeswater te verwarmen. De technologie laat toe om lokale energiebronnen in te zetten die op gebouwniveau niet of moeilijk te gebruiken zijn. Het onderzoek focust zich in eerste plaats op de nieuwe ontwikkelingen in het gebied, maar zal ook uitgebreid worden naar de bestaande wijk.

Midden 2016 zal het onderzoek afgerond zijn. Dit project is gelijkaardig aan het project Nieuw Zuid waar momenteel het warmtenet wordt geïnstalleerd door het bedrijfsconsortium warmte@zuid (meer info op www.warmteatzuid.be).

Verantwoordelijke: Nabilla Ait Daoud, schepen voor leefmilieu